Doğru Gübreleme Programi Nasil Olmalidir?
Doğru gübreleme programı hazırlamanın temelinde, toprağın organik madde miktarı ve besin elementi durumunun bilinmesi yatar. Bu nedenle üretime başlamadan önce mutlaka toprak analizi yapılmalıdır.
Analiz sonuçlarına göre; bitki türü, iklim koşulları ve toprak yapısı dikkate alınarak gübreleme planlanmalıdır.
Organik madde, toprak parçacıklarını birbirine bağlayarak agregat oluşumunu sağlar. Bu yapı sayesinde su ve besin maddeleri toprakta daha iyi tutulur, verim artar. Organik madde oranı yüksek topraklarda kök gelişimi daha güçlü ve sağlıklı olur.
2. Fazla Gübre Verim Düşürür
Yanlış veya fazla gübre uygulamaları, besin elementleri arasında dengesizlik oluşturur ve bitki beslenmesini olumsuz etkiler.
Örneğin:
• Aşırı azot kullanımı → toprakta nitrat birikimi ve tuzluluk artışı,
• Aşırı fosfor kullanımı → demir (Fe) ve çinko (Zn) alımını zorlaştırır.
Bu nedenle her uygulama analize ve bitki dönemine göre yapılmalıdır.
3. Toprak pH Değerİ Dİkkate Alınmalıdır
Verimli bir üretim için toprak pH’sı, besinlerin bitki tarafından alınabilirliğini doğrudan etkiler. Genel olarak pH 6.5–7.5 arası değerler en uygun aralıktır.pH seviyesi çok düşük (asitli) veya çok yüksek (alkali) olduğunda, bazı besin elementleri toprağa bağlı hale gelir.
Bu nedenle gübre seçimi, toprağın pH değerine göre yapılmalıdır.
4. Tuzluluk (EC) Kontrolü Yapılmalıdır
Toprakta fazla tuz birikimi, kök gelişimini sınırlar ve kök dokularında çatlamalara yol açabilir. Yüksek tuzluluk ayrıca suyun bitki tarafından alımını da zorlaştırır.
Bu nedenle gübreleme öncesi EC değeri ölçülmeli, gerekirse yıkama sulamaları uygulanmalıdır.
5. Kireç (CaCO3) Miktarı İzlenmelidir
Kireç, doğal bir toprak düzenleyicidir. Asitli topraklarda kireç, pH’yı yükselterek bitki gelişimini olumlu etkiler. Ancak kireç oranı çok yüksek olduğunda demir, çinko ve fosfor gibi elementlerin alımı zorlaşır.
Bu nedenle kireçli topraklarda mikro element içeriği yüksek ürünlerle denge sağlanmalıdır.
5. Kireç (CaCO3) Miktarı İzlenmelidir
Doğru gübreleme programı, toprak analizi + bitki ihtiyacı + çevresel koşullar üçlüsüne dayanır. Her uygulama öncesi toprak durumu ölçülmeli, doz ve ürün seçimi buna göre yapılmalıdır. Bu yaklaşım, verim artışı, sürdürülebilir toprak sağlığı ve daha kârlı üretim sağlar.
